Klony, czyli szczepki. Rewelacyjny sposób na rozmnażanie roślin. Jak robić to poprawnie?

Klony, czyli szczepki. Rewelacyjny sposób na rozmnażanie roślin. Jak robić to poprawnie?

Marzysz o tym, aby pozyskać nowe okazy roślin doniczkowych do swojej kolekcji? Jeśli tak, przyda Ci się umiejętność rozmnażania sadzonek, zwanych także „szczepkami” lub „klonami”. W tym artykule szczegółowo opisujemy proces ukorzeniania roślin w wodzie oraz mchu. Dzięki naszym wskazówkom już wkrótce będziesz mógł cieszyć się jeszcze większą ilością zieleni we własnym domu.

Szczepki, znane również jako klony – czym one są?

Szczepki, określane również mianem „sadzonek” lub „klonów” to odcięte, nieukorzenione fragmenty rośliny. Wycina się je po to, aby rozmnożyć roślinę macierzystą, w celu uzyskania potomstwa identycznego jak ona. Metodę tę można wykorzystać m.in. do ukorzeniania tych gatunków, które same trudno się ukorzeniają. Co więcej, można w ten sposób rozmnażać rośliny iglaste, liściaste, zrzucające liście na zimę, zimozielone, jak również wrzosowate. Jak należy to robić poprawnie?

Ukorzenianie klonów w wodzie

Szczepki można ukorzeniać na wiele sposobów. Jedną z najpopularniejszych metod jest ukorzenianie z wykorzystaniem szklanego naczynia – może to być słoik, wazon, kieliszek, kubek itd.

Oto lista przedmiotów, które mogą Ci się przydać:

1. Szklane naczynie

2. Nożyczki (lub nóż czy skalpel)

3. Doniczka

4. Ukorzeniacz (np. Clonex Gel lub Hesi ClonFix)

Jak należy ukorzeniać szczepki w wodzie?

Poniżej podajemy instrukcję ukorzeniania sadzonek w wodzie.

1. Do szklanego naczynia wlej wodę. Musi być ona jednak odstana lub przefiltrowana, tak aby pozbawiona była wszelkich zanieczyszczeń. Ważne jest także to, aby nie była ona zbyt zimna, a utrzymana w temperaturze pokojowej. Sam pojemnik powinien być czysty i wyparzony.  Możesz użyć wody osmotycznej.

2. Utnij fragment pędu o długości 10-15 cm – do sadzonki przydadzą się zwłaszcza części ze środkowej części rośliny, ale możesz też wykorzystać wierzchołki pędów. Do ścinania pędów użyj ostrego narzędzia, np. nożyczek, noża lub skalpela. Zadbaj jednak o to, aby nie był to sekator, który może zmiażdżyć tkanki rośliny. Zwróć uwagę również, czy ucinasz pęd zdrowej rośliny – nie powinna być ona osłabiona, chora lub zainfekowana pasożytami. Była ona leczona w ciągu ostatnich 3-4 miesięcy? Jeśli tak, poczekaj, aż w pełni powróci do odpowiedniej kondycji.

3. Przytnij kilka dolnych liści, aby nie miały kontaktu z wodą, a jeśli istnieje taka konieczność, to również i górne.

4. Zanurz szczepki na głębokość 2-3 cm – góra musi wystawać, dół powinien być zanurzony. Aby je umieścić dokładnie na tym poziomie, możesz skorzystać z tektury z wyciętymi otworami, a następnie wstawić do nich sadzonki.

5. Zadbaj również o odpowiednie stanowisko – powinno być ono zawsze ciepłe i wilgotne, klony lubią ukorzeniać się w wysokich temperaturach i wysokiej wilgotności powietrza, świetnie sprawdzą się tutaj wszelkiego rodzaju szklarnie i propagatory ukorzeniające. Odradzamy też stawianie szczepek na parapecie, szczególnie jesienią i zimą.

6. Systematycznie wymieniaj w naczyniu wodę, tak aby nie wyparowała. Warto zadbać o to zwłaszcza wtedy, gdy z klonu wyrosną nowe korzenie – w naczyniu musi być wystarczająca ilość wody, aby one nie zaschły. Należy zaznaczyć, że wodę należy wymieniać, a nie dolewać ją do naczynia. Tego typu zabiegi pozwolą zminimalizować ryzyko gnicia sadzonki oraz rozwoju bakterii. Dodatkowo możesz dodać do naczynia odrobinę ukorzeniacza, np. w postaci clonexu, czy innegu preparatu ukorzeniającego.

7. Ukorzenianie szczepek w wodzie trwa zwykle kilka lub kilkanaście dni. Kiedy proces zostanie zakończony, łatwo rozpoznasz to po dobrze wykształconych korzeniach, natomiast te pierwsze pojawiają się po najczęściej po 2-3 tygodniach.

8. W następnej kolejności należy posadzić rośliny do odpowiednich doniczek oraz podłoża do wysiewu. Zajmij się tym, gdy korzenie będą miały przynajmniej 3 cm długości – dzięki temu łatwiej będzie się roślinom dostosować do nowych warunków bytowania. Należy zwrócić uwagę na gabaryty doniczek, tak aby nie były one za duże. Wcześniej w ich wnętrzu należy umieścić także żyzną, przepuszczalną i lekką ziemię.

Jak przyspieszyć ukorzenianie roślin w wodzie?

Najprościej jest skorzystać z gotowych rozwiązań:

- Taca do ukorzeniania

- Clonex Gel 

- Skalpel

Istnieją sposoby, które pozwolą Ci uzyskać korzenie znacznie szybciej. Jedną z takich metod jest zastosowanie ukorzeniacza, np. Clonex. Preparaty tego typu mają szerokie grono zwolenników. I nic dziwnego, ponieważ nie tylko wspierają one, przyspieszają i ułatwiają cały proces, ale także poprawiają witalność sadzonek. Sporym atutem wielu takich środków jest także łatwość aplikacji.

Ukorzenianie w wodzie najlepiej sprawdzi się w przypadku sadzonek zielnych, a więc zielonych i niezdrewniałych pędów roślin doniczkowych, jak np. bluszcz, zielistka czy pelargonia angielska.

O czym jeszcze warto pamiętać przy ukorzenianiu sadzonek w wodzie?

Sprawdź, o czym jeszcze warto pamiętać przy ukorzenianiu szczepek w wodzie.

Zabezpieczanie rośliny-matki

Na obszarze, w którym uciąłeś pęd, warto od razu zaaplikować… cynamon. Dlaczego? Ponieważ absorbuje on cieknący sok z rośliny. Cynamon powoduje wysuszenie miejsca cięcia, a przy okazji zabezpiecza ją przed chorobami wywoływanymi przez grzyby.

Odkurzanie liści

Warto odkurzać liście zarówno u samej szczepki, jak i macierzystej rośliny. Dzięki temu jej powierzchnia będzie mogła lepiej wchłaniać promienie słońca.

Błyskawiczne reagowanie na zmiany

Ważne jest, aby na bieżąco obserwować swoją sadzonkę. Jeżeli tylko zauważysz, że ulega ona zeschnięciu lub zżółceniu, a sama woda – zepsuciu, natychmiast trzeba znaleźć przyczynę problemu, ponieważ tylko wtedy będzie można szczepkę uratować. Twoja sadzonka zaczyna gnić? W takich sytuacjach należy odciąć zgniły fragment oraz zastosować środek przeciwgrzybiczy. Szczególnie dobrze w tym przypadku sprawdzą się produkty, w których można wymoczyć swoją szczepkę. Po odbyciu tej czynności najlepiej umieścić roślinę (po upływie 24 godzin) w czystym, wyparzonym naczyniu.

Dodawanie węgla aptecznego

Aby jeszcze lepiej zaopiekować się swoim klonem, warto do wody dodawać aktywny węgiel apteczny. Dlaczego? Ponieważ zminimalizujesz w ten sposób ryzyko zagrzybienia oraz gnicia łodygi. Koniecznie należy zwrócić uwagę przy zakupie węgla na to, aby był to lek, a nie suplement diety.

Ukorzenianie sadzonek przy pomocy mchu

Nie masz zbyt dużo miejsca na szklane naczynia w domu? A może szukasz jeszcze szybszego sposobu na rozmnażanie roślin? Jeśli tak, przypadnie Ci do gustu ukorzenianie sadzonek przy pomocy mchu torfowca. Jak powinno ono wyglądać? Odpowiedź znajdziesz poniżej.

Mech torfowiec, nazywany także mechem Spaghnum, pochłania sporo wody, którą w następnej kolejności oddaje roślinom. Jest on również przewiewny i zapewnia dobrą cyrkulację powietrza, przy jego korzeniach znajduje się sporo tlenu, co prowadzi do szybkiego ukorzeniania się rośliny. Szczepki w nim się nie duszą, a ponadto posiada on działanie antybakteryjne, co zapobiega w dużym stopniu problemowi gnicia.

Do ukorzeniania roślin tym sposobem przyda Ci się:

• Mech

• Pojemnik.

Jak należy ukorzeniać szczepki w mchu?

1. Zanim rozpoczniesz proces ukorzeniania sadzonek, kup odpowiedni mech. W sklepach występuje on w wersji luźnej i sprasowanej – oba warianty doskonale się tu sprawdzą. Pamiętaj jednak, aby raczej kupić mech do uprawy storczyków niż ten do terrarium, który można znaleźć w sklepach zoologicznych.

2. Ważny jest również wybór odpowiedniego pojemnika. Egzamin zdadzą tu zwykłe, plastikowe kubeczki, w których świetnie widać proces rozwijania się korzeni.

3. Na dnie kubka zrób małe otwory, ewentualnie możesz je wykonać również po bokach. Dzięki nim pozbędziesz się nadmiaru wody oraz zapewnisz lepszy dostęp powietrza.

4. Namocz mech. Ten w formie luźnej wsyp do wody, która powinna być utrzymana w temperaturze pokojowej. Poczekaj aż całość nasiąknie. Jeśli posiadasz mech sprasowany, oderwij jego kawałek. Na opakowaniu powinna znaleźć się informacja o tym, ile litrów mchu powstanie po namoczeniu go. Na podstawie danych od producenta oderwij go tyle, ile potrzebujesz.

5. Pozbądź się z mchu nadmiaru wody – powinien być on wilgotny, a nie mokry. Umieść go na dnie kubeczka. Nie ugniataj go, wewnątrz powinno cyrkulować powietrze.

6. Owiń szczepkę, którą planujesz ukorzenić, mchem. Spróbuj ją unieruchomić.

7. Zapewnij roślinie odpowiednie warunki do rozwoju i umieść ją w miejscu o podwyższonym stopniu wilgotności. Przykładowo, możesz pojemnik z nią postawić w szklarni, propagatorze czy też szklanym kloszu. Nie masz niczego takiego? Kup szczelny, strunowy worek i zamknij w nim kubek – w ten sposób stworzysz coś na kształt miniszklarni.

8. Pamiętaj, że miejsce, w którym przechowujesz taką sadzonkę, powinno być ciepłe. Przykładowo, możesz umieścić ją w pobliżu kaloryfera (ale nie na samym kaloryferze), dobrze sprawdzą się tutaj również maty i kable grzewcze. Jeśli temperatura będzie zbyt niska, pojawi się ryzyko pleśnienia mchu oraz gnicia sadzonki. Co więcej, utrudni ona proces wykształcania się korzeni.

9. Warto regularnie obserwować sadzonkę i sprawdzać jej stan co 2-3 dni, a także delikatnie ją wietrzyć (i otwierać np. woreczek strunowy). Szybko zauważysz, że woda czasem wyparowuje z pojemnika, dlatego w przypadku małych kubków należy delikatnie zraszać roślinę, natomiast w dużych pojemnikach czasem należy nieco wody dolać do środka, tak aby cały mech był nasączony i żeby dostęp do niego miały wszystkie korzenie sadzonki.

10. Zauważyłeś korzenie? Jeśli tak, możesz umieścić roślinę w optymalnym dla niej podłożu.

Jak przyspieszyć ukorzenianie roślin w mchu?

Do mchu warto dodatkowo dodać ukorzeniacz - zajmuje to naprawdę niewiele czasu, a efekty zauważysz o wiele szybciej. Jeśli będziesz utrzymywał roślinę w idealnych warunkach, a więc wilgotności na poziomie 80-90 proc., w temperaturze 28°C, a do tego będziesz opryskiwać ją stymulatorem ukorzeniania, pierwsze korzenie pojawią się nawet w ciągu 3 dni.

O czym jeszcze warto pamiętać przy ukorzenianiu sadzonek w wodzie?

Najważniejsze jest to, iż mech, z którego korzystałeś w procesie ukorzeniania sadzonki, możesz wykorzystywać wielokrotnie. Pamiętaj też, że włókna mchu czasem przypominają korzenie, i na odwrót. Uważaj więc, aby nie urwać korzenia.